روشهای تربیت عاطفی و اجتماعی نوجوانان - تربیتی

آموزشهای نظری:

شناخت عواطف و تحول آنها

لازم است نوجوان را با برخی از تحولات عاطفی در دوره نوجوانی آشنا نمود و او باید خود را در غلبه و هدایت صحیح آنها  مسئول بداند. مثلا برخی از نوجوانان زود عصبانی می شوند و اعمالی را انجام می دهند که شایسته نیست. این حالت را می توان از طریق القاء های پیش از عصبانیت به خود و نیز تغییر شرایط، کاهش داد. از جمله تغییرات هیجانی در سنین نوجوانی، در مواردی می توان ترس، احساس حقارت و کمرویی را نیز مشاهده کرد.

شناخت رفتارها، روابط و مهارتهای اجتماعی

لازم است نوجوان در زمینه رفتارهای اجتماعی نیز تحت آموزش قرار گیرد. باید بدون اینکه لحن نصیحت و یا سرزنش داشته باشیم، در مورد چگونه رفتار کردن با دیگران، به نوجوان آموزش بدهیم. چگونگی مواجه شدن با بزرگترها، سلام و احوال پرسی کردن، انجام یک مکالمه و محاوره خوب، خود را عقب نکشیدن و...از جمله مسایلی است که می باید به نوجوان آموزش داده شود.

آشنایی با آسیب های اجتماعی

با توجه به اینکه سنین نوجوانی، بیشتر از سایر دوره های تحول در معرض آسیب های اجتماعی و تربیتی قرار دارد، لذا می باید نوجوانان را در حد مورد نیاز با این گونه آسیب ها آشنا ساخت. اگر نوجوان از خانواده سرخورده شود، برای یافتن جایگاهی مناسب در اجتماع، به سراغ افرادی می رود که او را راحت تر بپذیرند و برای او به عنوان پشتوانه ای اجتماعی به شمار آیند. وقتی نوجوان چنین جایگاهی را می یابد، برای حفظ آن جایگاه، ملاکها و معیارهای گروه را پذیرا می شود. مثلا کشیدن سیگار می تواند به عنوان رفتاری که نشانگر عضویت فرد در گروه است، تلقی شود و نوجوان به آن تن دهد. نوجوان باید با داشتن ریشه ای عمیق و عاطفی در خانواده، روابط فرا خانوادگی را نیز تجربه کند. هرگونه احساس وازدگی و طرد شدن از خانواده می تواند او را در معرض آسیب های اجتماعی قرار دهد.

توصیه ها و روشهای عملی:

مهار خویشتن

باید به نوجوان بیاموزیم که در مواقع مختلف، بخصوص آنجا که میل ما چیزی می خواهد و عقل ما حکم دیگری می کند، با توکل به خدا و تصمیم و اراده، خود را در جهت درست سوق دهیم، و این همان تقوایی است در دین مورد تاکید است. در دین نگه داشتن خود از بدیها و وادار کردن خویش به نیکیها، تقوی نامیده می شود و این تنها می تواند در زندگی عملی انسان محقق شود. انسان در زندگی روزمره خود باید مهار خویش را تجربه و تمرین کند و باید بداند که این تمرینها موجب می شود که انسان اراده ای قوی بیابد و به اهداف خود در زندگی نائل آید.

رفتار اجتماعی مثبت و موثر

یکی دیگر از زمینه های عملی برای تربیت عاطفی – اجتماعی نوجوان، شرکت در فعالیت های اجتماعی مثبت و موثر از قبیل همکاری و تعاون و نیز احساس مسوولیت اجتماعی و نقد و بررسی عملکرد دیگران است. نوجوانان باید با احساس همدلی با افراد جامعه خود و تلاش در جهت حفظ وحدت و یکپارچگی اجتماعی، خود را برای مشارکت های اجتماعی آماده کنند.

انجام وظایف اجتماعی اسلامی

اسلام دینی اجتماعی است و برنامه های آن به گونه ای تشریح شده اند که اگر فردی خود را ملزم به رعایت آنها بداند، به لحاظ عاطفی و اجتماعی به خوبی تربیت می شود.